Dzieci gdy myślą o swoim przyszłym potencjalnym zawodzie, to najczęściej mówią nie o tym co będą robiły, ale kim będą. Będę lekarzem, piosenkarką, nauczycielem. Wielu dorosłych myśli o swojej pracy także jako o czymś co jest bardzo zintegrowane z osobowością. Gdy nasza praca traci sens lub gdy sens jest bardzo trudno zauważalny zaczyna pojawiać się zjawisko wypalenia zawodowego.
Jak możemy rozumieć sens pracy?
Dan Ariely, Emir Kamenica, Drazen Prelec w opracowaniu Man’s search for meaning: The case of Legos, sens definiują jako możliwość zauważania jak nasze działanie wpływają na całość przedsięwzięcia, w jaki sposób nasza praca jest powiązana z całością. Sens to możliwość bycia świadomym efektów pracy. Tak rozumiany sens nie będzie miał dużego powiązania z zarobkami jakie są związane z wykonywaną pracą. Wynagrodzenie jest w większości wypadków konieczne abyśmy w ogóle podejmowali się działań zawodowych, jednak najczęściej nie ma wiele wspólnego z sensem pracy.
Jak nadać znaczenie?
Badacze tematu, psycholodzy społeczni i ekonomiści z MIT i University of Chicago twierdzą, że jednym z powodów zjawiska wypalenia zawodowego, terminu który pojawił się w ostatnich latach, jest właśnie poczucie braku sensu lub oddalenia się od sensu. Ponad 47% osób przebadanych uważa, że ich praca nie ma sensu lub ma bardzo mały sens. Profesor Dan Ariely z MIT sprawdził jakie znaczenie ma sens pracy na osiągane wyniki w kontrolowanym eksperymencie. Prosił studentów o ułożenie 40-elementowego kompletu klocków Lego Bionicle za wynagrodzenie w wysokości 2 dolarów. Kiedy badani kończyli zadanie, otrzymywali propozycję obniżki wynagrodzenia o 10 centów za zbudowanie kolejnej układanki. Sytuacja powtarzała się po zbudowaniu kolejnego modelu i kolejnego, aż studenci stwierdzali, że ich praca nie jest warta kontynuowania. Połowa badanych widziała efekty swojej pracy – coraz dłuższy rząd skończonych układanek, zaś druga połowa badanych wykonywała pracę pozbawioną sensu, w czasie układania drugiego modelu Bionicle, ten, który był przez badanego poprzednio złożony, był rozbierany na części i wrzucany do pudełka na oczach badanego. Badani wykonujący pracę „bez sensu” zbudowali łącznie mniej modeli. Przestali też pracować, kiedy nagroda sięgnęła średnio poziomu $1,40, podczas gdy pozostali badani pracowali dopóki nagroda nie wyniosła średnio $1. Osoby, które nie widzą sensu w swojej pracy, pracują mniej i żądają za swoje wysiłki 40% wyższego wynagrodzenia. Źródło: Journal of Economic Behavior and Organization 67. 2008
Jak odnaleźć sens we współczesnym świecie?
Sens pracy możemy odnaleźć nie tylko w tym co wytwarza, sprzedaje nasza firma, czasami trudno jest znaleźć sens w towarach lub usługach sprzedawanych przez organizację lub w codziennych czynnościach które wykonujemy. Coraz częściej, aby nie ulec wypaleniu zawodowemu, potrzebujemy odnaleźć sens pracy w atmosferze i kulturze firmy, w wyzwaniach jakie towarzyszą tworzeniu sprawnie funkcjonującego zespołu, w wizji przedsiębiorstwa jako etycznie działającej organizacji. Potrzebujemy także informacji zwrotnej od naszych szefów, która pomoże nam zauważać jaki wpływ my sami mamy na tworzenie organizacji w której pracujemy. Wielu z nas sens odnajdzie w nowych technologiach, które usprawniają pracę, w nowych rynkach które obsługujemy i wyzwaniach jakie się z tym wiążą. Jednakże warunek brzegowy, zauważanie jak nasze działania są powiązane z całością, jest konieczny.
Pytania które warto sobie zadać?
Czy jako szef potrafisz nadawać sens pracy innym? Czy potrafisz o tym mówić? Czy potrafisz mówić o wizji, misji i wartościach Twojej organizacji i o tym jaki jest wkład każdego pracownika w ich tworzenie i realizację?
